Troonrede am. J. Smit

Amici,

.     Vele mensen hebben de gewoonte, speciale zorg te besteden aan de dag, waarop het een geheel aantal Gregoriaanse jaren geleden is dat ze voor het eerst de lucht om zich heen voelden en het licht zagen (als ze tenminste niet blind geboren werden). Men schijnt dit dan als een bron van blijdschap en dus als een reden tot feestvieren te beschouwen. Het getuigt van veel verstand en levenswijsheid om zo’n gelegenheid voor een feest dan niet ongebruikt voorbij te laten gaan.
.     Ook collectief hebben we zo’n dwaze instelling dat we menen dat het een voldoende reden is voor een feest, als het weer één van de dagen is die volgens de  regel in 1582 door paus Gregorius XIII opgesteld het predicaat draagt: 1 januari. Gelukkig kunnen we ons rechtvaardigen door ons te verschuilen achter de suggestieve reklame’s van het zakenleven, waarvan tegenwoordig ieder wel wil toegeven dat hij er door aangegrepen wordt, nu hij in populairwetenschappelijke lectuur gelezen heeft, dat hij abnormaal is als hij niet aangegrepen wordt. (U merkt het: deze pop.wetensch. lectuur was nog net nodig om ieder maximaal sterk aangegrepen te laten worden door de reklame).
.     Maar nu I.X.N.A.Θ.O.N., amici. U voelt het al aankomen: ons dispuut bestaat nu juist 12 Gregoriaanse jaren en daarom zijn we in groten getale bij elkaar gekomen.
   Ook dit is verstandig: een dergelijk kunstmatig aureool, aan de vergadering bekend, blijkt grote propagandistische waarde te hebben:
   hebt U ooit bij een andere gelegenheid zoveel IXNAΘON-amici bij elkaar gezien? [Bovendien durft een bestuur het pas dan te wagen een reünist, velen alleen door verhalen bekend, te verzoeken, de vergadering voor te lichten inzake en te leiden in de discussie betreffende een in principe ieder interesserend probleem]
   Toch wil ik nu graag even ingaan op enkele bezwaren die deze dies-cultus aankleven.
.     Het voornaamste bezwaar is wel dat vele mensen hierin een aanleiding zien, de geschiedenis totaal verkeerd te bekijken.
   Zij kijken naar de dingen die ze verkeerd hebben gedaan en krijgen dan gevoelens van spijt, ze kijken naar de dingen die er gebeurd zijn en hen niet zinden, wat resulteert in gevoelens van verdriet.
.     Dit in plaats van de houding dat zij de veranderingen in de toestanden die ze kenden en meemaakten bestuderen en dan uitgaan bij hun handelen van de nieuwe situatie,
.     in plaats van dat ze de geschiedenis bekijken als een bijzonder belangwekkend geheel van verhalen en ervaringen die alle de charme hebben echt gebeurd te zijn.
   in plaats van het feit dat ze lering trekken uit de eventuele fouten en vol goede voornemens de toekomst ingaan.
   Ik wil evenwel aannemen dat U allen in het bezit van dergelijke goede voornemens bent.
   In de eerste plaats neemt U zich voor steeds tijdig op de komende vergaderingen aanwezig te zijn om het werk van de abactis ook een zo groot mogelijk nuttig effect te geven. Het is U ongetwijfeld een vreugde een bestuur voor U te zien dat volgens Uw kennis van de personen naar U verwacht wel steeds een professoraal kwartiertje maar dan ook niet meer als aanlooptijd voor de geconvoceerde vergadering zal nemen.
   U verwacht steeds op de 3e donderdag van de maand een dergelijke vergadering zo tijdig te kunnen bijwonen.
.     U neemt zich voor één lezing te houden en ettelijke te bediscussiëren  betreffende een onderwerp dat Uw belangstelling heeft en algemene aandacht verdient, waarbij Uw voorkeur uitgaat naar een onderwerp, waarbij ook de benoemde achtergronden ter sprake komen:
.     Hoe kan ik mijn studie (o.i.d.) verenigen met het IXNAΘON-lid zijn, wat zijn de wederzijds door deze levensgebieden aan elkaar gestelde vragen en wat dies meer zij.
   U neemt zich voor, het bestuur Uw critiek niet te onthouden, als U jong bent omdat de gang van zaken U niet helemaal zint en U er zelf in moet leven, als U oud bent omdat U wilt tonen levenswijsheid te hebben verworven. U zult menen enig zicht te hebben, te verwachten dat het bestuur hiervan gebruik wil maken.
.     U neemt zich voor de hoofdelijke omslagen stipt en tijdig te voldoen.
    Het bestuur waardeert het dat U zich zelfs voorneemt deze voornemens echt uit te voeren en respecteert het dat U er niet mee te koop loopt. Het bestuur zal zich hierbij aansluiten en ook haar voornemens voor zichzelf houden.
   Naast dit gevaar van de verkeerde geschiedbeschouwing, waar U dus niet in getrapt bent dreigt bij een dergelijk feest het gevaar dat U zich de vraag stelt:
.     Vier ik dit feest wel in overeenstemming met mijn zelf opgelegde taak en zelf aangenomen levenshouding? Alsof dit, amici, een vraag kan zijn. Luidt het antwoord namelijk ontkennend dan blijkt daaruit dat U een geheel verkeerde kijk op Uw houding hebt. De uitweg uit deze hoek ziet U al: U moet minder aan bezinning doen.
.     U moet dan dus ook nooit een lezing over een feest houden. Beschouwt  U dit verhaal dan dus als een trap, waarmee U inderdaad wel een bepaalde hoogte bereikt hebt, maar die U nu na het gebruik ook meteen moet weggooien.
.                                                      Ik heb gezegd.
.                                                      IXNAΘON hoog!